29 juni

29 juni vandaag. De sterfdag van mijn vader. Deze dag, net als 3 juli, de dag van zijn begrafenis, zal altijd een zwart randje hebben. Ik ben net iets labieler dan anders, net iets gevoeliger, net iets somberder.
Twee jaar geleden was het ook een mooie zomerse dag. De dag begon vroeg met het bezoek van de ziekenverzorgende die mijn vader kwam verzorgen. Ik hielp haar, en zag meteen dat het zijn laatste dag zou worden. We wachtten al een paar dagen op het onvermijdelijke einde. Het ooit zo sterke lichaam en scherpe geest te zien aftakelen deed pijn.
Ik heb in die laatste weken uren naast zijn bed gezeten en naar hem gekeken. Het ontroerde me. Mijn sterke lieve vader. Mijn maatje, mijn voorbeeld. Zijn bizarre gevoel voor humor, zijn sterke karakter. Altijd kon ik bij hem terecht. En ik heb hem zo vaak teleurgesteld.
Spijt heb ik van het laatste jaar dat hij leefde, toen ik mijn familie buitensloot. Opgesloten in mijzelf. Wat zou ik dat laatste jaar graag over willen doen. Een goede dochter willen zijn. Vaker op bezoek komen. Niet zo egocentrisch zijn. Ik zat te erg vast in mijn eigen ellende en verdriet.
Toen ik weer begon te mailen, wat ik voorheen bijna dagelijks deed, was zijn reactie zo blij...

“Hoera,hoera!!! Eindelijk weer een gezellige mail van je!! We misten dit al vele maanden. En dat was verdomd frustrerend voor ons beiden. Mijn sombere stemming schoot onmiddellijk tot ver boven de nullijn. Mijn pijnlijke hernia-poten zijn beter te verdragen en nog veel meer goeds!! Kortom, de oude S. komt er weer aan!”

Dit mailde hij me, na een periode van radiostilte van mijn kant. Ik heb nog een aantal mails van hem, ik lees ze regelmatig. Ik vind het nog altijd jammer dat ik niet al zijn mails bewaard heb. Die had ik voor zijn sterven opgeschoond. Voordat ik wist dat hij ongeneeslijk ziek was. Stom van me, stom stom stom.
Hij had het vaak over zijn lichamelijke ongemakken, zijn kwaaltjes, zoals hij het zelf noemde. Maar altijd doorspekt met humor en zelfspot. Dat het uitzaaiingen waren van het prostaatcarcinoom waarvan we dachten dat hij het overwonnen had, wist niemand.

“Met Ma gaat het wel redelijk. Neemt af en toe een paracetamol, als ze keelpijn heeft of zo. Maar je hoort haar nooit klagen.
Mij gaat het minder. Want ik klaag wel. Ik heb verdomde last van mijn poten: kan nauwelijks lopen van de pijn in beide benen. Ga NB met de auto naar het winkelcentrum, en daar red ik het wel. Half invalide dus. Het beste loop ik achter een leeg AH-karretje, dus rijp voor een rollator!! Ben nu onder behandeling van een fysiotherapeut. Die masseert en manipuleert mijn rug wat: en verdomd: de pijn is weg, om 's avonds terug te komen. Ik heb anders wel vertrouwen in de man: hij is ons aanbevolen door een vriendin van W., die ook fysiotherapeut is. En ma had ook goede dingen van hem gehoord. Het enige waar ik geen last van heb, is van mijn hypertensie. Maar wel van die beta-blockers: koude voeten en koude vingers. Een glaasje wijn en wat bier doen dan wonderen. Dit alles onder strenge controle van Ma. 's Ochtends telt ze alle lege flessen, om 's middags met een krat bier aan te komen. Ha, ha, ha!”

Die ochtend van de 29ste juni in 2004 belde ik mijn zus en mijn jongste broer dat ze thuis moesten komen. Mijn oudste broer was er al een paar dagen, net als ik. Mijn zus was net in de trein gestapt naar haar werk. Pas na een uur kon ze er uit, om daarna met de eerstvolgende trein weer terug te komen. Mijn jongste broer zat ergens in het zuiden van het land voor zijn werk, en hij was maar net op tijd thuis. Alsof Pa op hem zat te wachten. Een minuut later stierf hij. Hij heeft mijn broer gehoord, daar ben ik zeker van.
Ik ben zo blij dat ik de drie weken voor zijn dood steeds bij hem geweest ben. Twee weken zorgverlof en één week waarin ik min of meer heen en weer reisde van mijn werk naar mijn ouderlijk huis.
Het was een zootje bij mij: emotioneel geradbraakt door de scheiding die er aan zat te komen en alle zorgen daar om heen, en zorgen om de kinderen die voor eindexamens en tentamens zaten. De jongste is met een herexamen voor haar eindexamen geslaagd, en de oudste stopte vlak voor het overlijden met haar studie tandheelkunde. Gelukkig heeft Pa dat nooit geweten. We hebben het hem niet verteld. Hij was zo trots op wat ze deed. Nu zou hij weer trots zijn, want het gaat weer goed met de meiden. Nieuwe studies en goede resultaten.

Jeetje, ik wilde er een kort logje van maken. Een kort In Memoriam-logje. Zit ik al anderhalf A4tje door te tikken. En ondertussen prikken de tranen in mijn ogen.
Ik zou nu naar Pa’s graf willen. Nu, op dit moment. Ik wil hem dicht bij me voelen. Maar het is te ver weg, het kan niet.
Laat ik dan maar een wijntje nemen. Op jou, Pa! Cheers!