Baliegezicht

Vroeger zeiden mijn ouders altijd tegen mij: ‘Mond dicht!’ Ze bedoelden er niet mee dat ik niet mocht praten of dat ik brutaal was, maar dat ik in ‘rusttoestand’ mijn lippen moest sluiten en mijn kaken op elkaar moest houden.
Het is goed dat ze dat er in gehamerd hebben. Het staat namelijk nogal suf, zo’n kindje met een wijd openhangende mond. Voor volwassenen staat het wel súpersuf. Het komt niet echt intelligent over. Ik kan me voorstellen dat anderen aan je geestelijke vermogens gaan twijfelen als je constant met openhangende mond rondloopt.
Als ik zou doen wat ik lekker vind en er niet bij na zou denken, zou ik mijn mond gewoon open laten hangen. Liefst nog een stukje tong er uit. Alle spieren los in je gezicht. De oogleden gaan dan vanzelf ook een beetje zakken. Ik doe het wel eens, maar dan als ik alleen ben. Als ik moe ben en spanningshoofdpijn heb. Dan doe ik het heel bewust. En het helpt ontspannen.
Toen ik in de apotheek ging werken, werd ik me weer bewust van mijn lichaamshouding en gezichtsuitdrukking. Hoe kun je het beste kijken als je achter de balie staat? Waar hou je je handen? Moet je die op de balie leggen, of je armen langs je lichaam houden? Of misschien je eigen handen voor je buik vasthouden? Moet je je kin iets naar je borst toe brengen, of juist je hoofd fier rechtop? Het laatste wat ik wil, is arrogant over komen. Dat schept een te grote afstand.
Het is heel raar, maar dit soort kleine details doen er echt toe. Ik weet van mezelf dat ik automatisch wel een empathische of een professionele houding kan aannemen. Daar hoef ik meestal niet over na te denken.
Niet altijd loopt een baliegesprek even soepel. Het klikt nou eenmaal niet met iedereen, en je krijgt patiënten in alle soorten en maten tegenover je. Op dat soort momenten komt mijn onzekerheid weer boven en ga ik bewust en heel doordacht aan mijn houding denken. Ik pas mijn houding en mijn gezichtsuitdrukking aan op de patiënt.
Het allerlastigst vind ik het moment na het aannemen van een recept. Je bekijkt het, je leest het, je interpreteert het, je kijkt of alle gegevens er op staan die je nodig hebt om het te kunnen verwerken, en dan ga je aan de slag. Wat mij betreft is de interactie met de patiënt dan even afgelopen. Ik moet me kunnen concentreren. Niet iedere patiënt begrijpt dat. Sommigen lopen mee naar de computer en beginnen tegen me te praten of gaan gewoon door met praten. Meestal zeg ik iets in de geest van ‘een ogenblikje’ of iets dergelijks, of ‘u mag wel even plaatsnemen’. Ik bedoel er eigenlijk mee: ‘Stoor me even niet!! Kop houden!!’ Het werkt op mijn zenuwen als ze toch bij me blijven staan en me gaan aankijken. Dan denk ik weer ‘heb ik mijn lippen wel op elkaar, kijk ik niet te chagrijnig, kijk ik wel intelligent... etc’
Achter de computer aan de balie heb ik mij een speciale gezichtsuitdrukking aangemeten. Ik noem het 'mijn baliegezicht'. Een gezicht waar niets van af te lezen valt. Lippen en kaken op elkaar en mondhoeken iets omhoog. Geen frons in mijn voorhoofd. Schouders ontspannen naar beneden. Heel neutraal. Emotieloos. Als ik tijdens het inbrengen van het recept al iets bijzonders of iets moeilijks tegen kom, laat ik dat niet merken. Daar wordt de patiënt alleen maar nerveus van. Die denkt meteen dat er iets mis is. Of ze gaan aan mijn deskundigheid twijfelen. Bang dat ze een verkeerd medicijn mee krijgen.
In het dagelijkse leven hou ik me veel minder bezig met mijn houding en gezichtsuitdrukking. Dan ben ik gewoon wie ik ben en kijk ik zoals ik al mijn hele leven kijk. Wél met mijn mond dicht.