Digitaal

Ik ben slechthorend. Al vanaf mijn geboorte, maar het werd pas duidelijk toen ik vier jaar oud was. Oorzaak: waarschijnlijk mijn vroeggeboorte, een niet goed ontwikkelde gehoorzenuw.
Dat ik hier last van heb, zal duidelijk zijn. Maar daar wil ik het nu niet over hebben, dat bewaar ik wel voor een andere blog.
Gelukkig zijn er hulpmiddelen. Gehoorapparaten en nog wat andere elektronische apparatuur, om zo goed mogelijk in de horende wereld te kunnen functioneren.
Mijn eerste hoortoestel kreeg ik toen ik tien jaar oud was. En denk maar niet dat ik het fijn vond. Mijn God, wat haatte ik dat ding! Ik had ook niet de indruk dat ik er beter mee kon horen, alhoewel mijn ouders dachten van wel. Soms deden ze een 'testje', ze mompelden iets en vroegen vervolgens aan mij wat ik gehoord had. En dan de blijdschap als ik het juiste antwoord had gegeven....Terwijl ik alleen dacht: "Ja, ja, zal wel, puur toeval...". Ik kan overigens redelijk liplezen. Niet dat ik daar ooit les in heb gehad, maar dat leer je automatisch door de jaren heen, slechthorenden kijken immers meestal naar de mond van hun gesprekspartner. Het meeste 'las' ik dus af. En het is nog steeds zo dat ik in het donker stukken dover ben.
Mijn ouders controleerden of ik mijn gehoorapparaat in had voor ik naar school ging. Tuurlijk had ik hem in, ik wilde mijn ouders niet teleurstellen. Maar wat zij niet wisten, was, dat ik zodra ik de hoek om was gefietst dat vermaledijde toestel uit mijn oor haalde en in het doosje stopte. Het had alles met acceptatie te maken. En pubers willen bovendien niet opvallen bij leeftijdgenoten, of ánders zijn. Sterker nog, als iemand mij rechtstreeks vroeg: "joh, ben je soms doof of zo!" (nadat ik weer eens een blunder had gemaakt), ik meestal antwoordde met een "nee, zeg, hoe kom je erbij!"
De ommekeer kwam toen ik een jaar of 18 was. Ik raakte op een feest in gesprek met een jongen die overduidelijk hoortoestellen droeg. Kort haar ook nog, hij probeerde ze niet eens te verbergen. (En het was nog een léuke jongen ook, ha ha!) Natuurlijk raakten we in gesprek over "onze" handicap. Hij was al stukken verder dan ik wat betreft acceptatie. En hij zei toen tegen me: "waarom neem je er niet twee? Alleen je slechtste oor versterken heeft niet zoveel zin".
Mijn ouders waren blij verrast toen ik ze meedeelde dat ik er nóg een bij wilde. Verbaasd, maar verheugd. Ik droeg die ene immers niet vaak. En zodra ik twee toestellen had, heb ik ze nooit meer uit gehad! Het geluid klonk ineens weer in proporties. Door maar één toestel te dragen kreeg ik júist een doof gevoel: mijn andere (niet versterkte oor) voelde stokdoof aan. Met twee toestellen was dat probleem opgelost.
Ik begon natuurlijk met analoge toestellen. Er was niks anders. Ik was er blij mee, alhoewel het in sommige situaties lastig was. In een luidruchtige omgeving, zoals op feestjes of in restaurants, worden alle geluiden samen een oorverdovende brij van klanken en herrie, zodat je echt helemaal niks meer kan verstaan. Wel horen, maar niet verstaan. Op mijn werk had ik daar ook last van, en was grotendeels op liplezen aangewezen. Ik moest dus op zoek naar betere apparaten.
Nu mag je in Nederland pas nieuwe hoortoestellen nemen als ze minstens vijf jaar oud zijn, en de maximale vergoeding krijg je pas na zeven jaar. Veel te lang, in aanmerking genomen dat het precisie-apparatuur is, dus heel gevoelig en kwetsbaar, en dat je ze draagt van moment van opstaan tot moment tot slapen gaan. Zeven jaar geleden had ik al digitale geprobeerd, dat was toen enorm in opkomst. Maar de nadelen waren toen voor mij te groot. Ik kon er bijvoorbeeld geen muziek mee maken. Er zit een geluidsonderdrukker op, en het geluid van mijn dwarsfluit vlak naast mijn oor zorgde ervoor dat die digitale toestellen volkomen op tilt sloegen. Geen optie dus. Het werden weer analoge, exact dezelfde als ik gehad had...
Mei 2005: weer zeven jaar verstreken. Die oude analoge toestellen voldeden echt niet meer op mijn werk. Ik verstond de patïenten niet goed, small-talk van collega's ging aan mn oren voorbij, er moest wat gebeuren. Ik werd weer het hele medische circuit ingegooid: KNO-arts, audioloog; allerlei geluidstesten en audiogrammen werden er gemaakt. Omdat de verzekering dat eist.
Deze keer had ik me voorgenomen om niet te snel af te haken bij het uitproberen van digitale toestellen. Ik wou en zou er aan wennen, doorzetten dus. En ik had mezelf voorgenomen met de duurste toestellen te beginnen. De Widex Senso Diva. Dit model wordt ook wel eens de Rolls Royce onder de hoorapparaten genoemd. Dan zou ik mezelf later niet hoeven af te vragen of er misschien nóg betere zouden zijn...
Ik ben gebonden aan het model "achter-het-oor", omdat mijn gehoorverlies te groot is voor het bereik van de kleinere "in-het-oor" toestellen. Daar heb ik me mee verzoend.
En nu heb ik dus digitale toestellen! Vanaf het eerste moment dat ik ze in deed, heb ik ze niet meer uit gehad. De oude analoge heb ik nóóit meer in gehad. Het was wel wennen, want digitale toestellen passen zich steeds aan de omgevingsgeluiden aan. Maar ondertussen is de digitale techniek er zo op vooruit gegaan, dat de spraakverstaanbaarheid er niet meer onder lijdt. Sterker nog: mijn toestellen hebben een speciaal spraakprogramma met richtmicrofoontjes. Bovendien hebben deze toestellen een 'muziekprogramma', waarbij de geluidsonderdrukking wordt uitgeschakeld. Dwarsfluit spelen en naar muziek luisteren kan dus ook!
In het begin hoorde ik allerlei geluiden die ik niet kon thuisbrengen. Rare gewaarwording. Een deur die bij de buren dichtslaat, gebrom van de koelkast en computer. En dat vooral als het stil om je heen is, dus op het moment dat je de TV uit zet, of als iedereen ineens zijn mond houdt. Op zo'n moment passen die digitale toestellen zich weer aan het omgevingsgeluid aan en worden geluiden waargenomen die je eerst niet hoorde.
De eerste avond dat ik ze had, ging ik uit eten bij een pizzeria. En ik kon een gesprekje van mensen aan een naburig tafeltje woordelijk verstaan! Toen al wist ik dat het digitale verhaal een successtory zou worden.
Uiteindelijk ben ik wél 3 maanden bezig geweest met de instelling van die apparaten. Ik denk dat het nog beter kan, maar op een gegeven moment moet je stoppen. Ik had ze iets helderder van klankkleur willen hebben. Maar ik ben meer dan tevreden nu.
En oh ja, de kleur....Ik had zo'n hekel aan die bruine steunkousachtige kleur, dat ik nu transparante toestelletjes heb. Mooi! Ze zien er high-tech uit. Ik zit er soms zomaar even naar te kijken, zo mooi vind ik ze! Ik hoef ze niet meer te verbergen, of me ervoor te schamen. Ze mogen gezien worden!